Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Wojciech Kosmala

Wojciech Kosmala urodził się 20 kwietnia 1896r. w Pleszewie w rodzinie Adama i Katarzyny z domu Graja. Od 1920 do 1939r. w 74 Górnośląskim Pułku Piechoty  - podoficer w stopniu starszego sierżanta. Sierżant szef 7 kompanii 74 Gpp. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi


Wojciech Kosmala - stoi pierwszy po lewej stronie,
podczas Święta Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Lublińcu - 1931

Kierownik oddziału administracyjnego Tymczasowego Zarządu Powiatowego. Pseudonim "Wiarus", członek jednej z największych  poakowskich organizacji podziemia antykomunistycznego Samodzielnej Grupy Konspiracyjnej Wojska Polskiego "Bory" pod dowództwem kpt. Stanisława Sojczyńskiego "Warszyca" (przedwojennego oficera 27 pp. w Częstochowie). Założyciel Komendy Powiatowej "Lipy" wiosną 1946r. Zwerbowany do KWP przez Stanisława Żelanowskiego ps. "Nałęcz". KP "Lipy" - pod kierunkiem Kosmali zajmowało się pracą wywiadowczą polegającą na gromadzeniu informacji o działalności w powiecie UB i MO i ich represji w stosunku do społeczeństwa, meldunki i sprawozdania zawoził do Częstochowy do "Nałęcza".

W kwietniu 1946r. Kosmala przystąpił do rozbudowy organizacji. Udało mu się zwerbować do niej Józefa Przykutę (wiceprezesa PSL powiatu lublinieckiego) oraz Teodora Jaworskiego (kierownika referatu prawno-administracyjnego w lublinieckim starostwie). Zorganizował skrzynkę kontaktową w mieszkaniu Łapickiego, do której łączniczki dostarczały pocztę organizacyjną. Informatorem był także Antoni Ożarowski, dawny kolega z 74 pułku piechoty. Kosmali udało się stworzyć siatkę informatorów na terenie powiatu.

Na terenie Lublińca nie tworzono odrębnych oddziałów SOS ani innych struktur wojskowych KWP, gdyż w kompleksach leśnych w powiecie lublinieckim i  częstochowskim operował duży oddział ppor. Stanisława Lisieckiego „Jaguar” (podkomendnego kpt. Henryka Glapińskiego „Klingi”).

Wojciech Kosmala został aresztowany 2 lipca 1946r. przez UB i osadzony w więzieniu karno-śledczym w Katowicach (wcześniej bo 27 i 28 czerwca aresztowano w Częstochowie Sojczyńskiego i Żelanowskiego). Pod koniec sierpnia 1946r. za udział w organizacji KWP "Bory" i próbę "obalenia demokratycznego ustroju Państwa Polskiego sąd skazał go na karę 10 lat więzienia. Karę tą odbywał w w więzieniu w Strzelcach Opolskich. Zarówno Sojczyński jak i Żelanowski - zostali skazani na karę śmierci.

Na podstawie:
NAC
Adam Kurus - Oddział Wydzielony "Lubliniec"
Adam Dziuba - Podziemie Poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945-1947