Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Szkoła Podstawowa nr 3 w Lublińcu - została oddana do użytku 1 września w 1960r. Za swojego patrona obrała żołnierzy walczących w 1939r. na Westerplatte.

W czerwcu 1974r. narodził się pomysł zorganizowania w Szkole Izby Pamięci. Idea ta zakiełkowała w głowie ówczesnego nauczyciela geografii pana Zygmunta Bagińskiego, kiedy tego lata - na Westerplatte - wziął udział w obchodach 35 rocznicy wybuchu II wojny światowej oraz w uroczystości otwarcia w Nowym Porcie w Wartowni nr 1 - Izby Pamięci (Izba ta w 1980 roku została przekształcona w oddział Muzeum Gdańska).

Wartownia nr 1 - widok współczesny

 

Podczas wizyty na Westerplatte - pan Bagiński nawiązał kontakt z weteranami, którzy walczyli na Westerplatte w 1939r. w tym z panem majorem Leonem Pająkiem - dowódcą placówki "Prom".

Wojskowa Składnica Tranzytowa na Westerplatte - trzeci od lewej por. Leon Pająk

 

We wrześniu 1978r. w Szkole Podstawowej nr 3 z inicjatywy pana Bagińskiego oraz z pomocą ówczesnego dyrektora szkoły - pana Henryka Grucy, nastąpiło otwarcie Kącika Pamięci, na który składały się kopie fotografii oraz różne dokumenty przekazane przez Westerplatczyków panu Zygmuntowi. W uroczystości otwarcia kącika uczestniczył - major Leon Pająk. W tym czasie powstały także dwa obrazy które wzbogaciły kącik. Pierwszy został namalowany przez pana Edwarda Kubosia i przedstawiał w lekko impresjonistyczny sposób "Pomnik na Westerplatte", drugi autorstwa pana Huberta Kubosia przedstawiał sceny batalistyczne we wrześniu 1939r. na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

 

Obraz pana Huberta Kubosia

Fragment obrazu pana Kubosia w Izbie Pamięci Narodowej - lata 80-te

Przez cały kolejny rok pan Zygmunt Bagiński pracował nad powiększeniem kącika oraz zbierał artefakty, zdjęcia, pamiątki i dokumenty, nie tylko związane z Westerplatte ale także z całym okresem II wojny światowej. W efekcie jego starań - 9 października 1979r. została otwarta - na korytarzu szkolnym na piętrze - Szkolna Izba Pamięci Narodowej. Jednym z ważniejszych eksponatów, które pojawiły się w Izbie była urna z ziemią z terenów walk na Westerplatte oraz spod Monte Cassino.

 Ekspozycja nadal się powiększała. W maju 1980r. w gablotach pojawiła się ziemia spod Lenino, a także urna z ziemią z obozu w Oświęcimiu. Zaś 1 września 1981r. cała ekspozycja znalazła swoje nowe miejsce w piwnicach szkoły, w pomieszczeniu, które do tej pory spełniało funkcję harcówki. Gdy w 1984r. Ministerstwo Oświaty i Wychowania ogłosiło konkurs na ekspozycję w Izbie Tradycji - ta ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Lublińcu, została najwyżej oceniona spośród 29 takich Izb w województwie częstochowskim.

Grupa uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu
odwiedzająca wraz z nauczycielami (Marian Ożarowski i pani Helena Bissiger) - Izbę - lata 80te

 

Zaś rok później w 1985r. pan Zygmunt Bagiński za swoją pracę otrzymał Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.

Pan Zygmunt Bagiński - pierwszy z lewej strony
pomysłodawca i twórca Izby Pamięci

W tym też czasie z okazji 25-lecia szkoły (1985r) na półpiętrze szkolnym powstało malowidło ścienne przedstawiające "Pomnik Bohaterów Westerplatte", a wykonał go ówczesny dyrektor szkoły - pan Jan Samek.

Malowidło ścienne - Jana Samka

Izba Pamięci Narodowej w SP nr 3 stała się miejscem wycieczek szkolnych nie tylko z miasta, ale także z całego regionu. Organizowane były tam spotkania z weteranami II wojny światowej, zaś szkoła za swoją działalność na niwie zachowywania pamięci - otrzymała od Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWID) - specjalną odznakę za zasługi.

 
Nauczycielka historii pani mgr. Aleksandra Miedźwiedzik
wraz z gośćmi w Izbie Tradycji Narodowej:
Joachimem Widerą - weteranem walk pod Monte Cassino - po lewej
i Edmundem Noconiem - po prawej

 

Niestety pod koniec lat 80-tych Izba Tradycji Narodowej została zlikwidowana, a część eksponatów została przekazana do Izby Tradycji Jednostki Wojskowej w Lublińcu. Jedną z przyczyn tej decyzji - były nieodpowiednie dla eksponatów zgromadzonych w Izbie - warunki, czyli wilgoć.

 

Minęło ponad 10 lat i podczas uroczystości związanych z 40-leciem Szkoły Podstawowej nr 3 w Lublińcu odżyła idea zorganizowania namiastki byłej Izby - w formie Ekspozycji Pamięci Narodowej. Po raz kolejny do pracy włączył się pan Zygmunt Bagiński wspierany przez ówczesną panią dyrektor Halinę Pagwet oraz nauczycielkę historii panią Bożenę Golasz-Kozę. I tak 4 września 2006r. w sali historycznej udało się ją otworzyć pod hasłem "Dziś dajemy Wam tylko pamięć". Otwarcia dokonali ówczesny Burmistrz Miasta Lublińca - pan Józef Kazik oraz pan Zygmunt Bagiński.

 

Ekspozycja Pamięci Narodowej

 

Na podstawie:

Monografia Szkoły Podstawowej nr 3 im. Bohaterów Westerplatte w Lublińcu
Wspomnienia - Hubert Kubosz
Wspomnienia - Henryk Gruca
Wspomnienia - Zygmunt Bagiński
Wspomnienia - Bożena Golasz Koza

Zdjęcia:
Wikipedia
https://muzeum1939.pl/
Archiwum Hufca Lubliniec
Monografia Szkoły Podstawowej nr 3 im. Bohaterów Westerplatte w Lublińcu