Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Karol Brommer

Karol (Karl) Brommer - urodził się 7 marca 1911 r. w Steblowie (obecnie dzielnicy Lublińca) w wielodzietnej rodzinie Josefa Brommera i Josefy (zd. Böhm). Jego honorowym ojcem chrzestnym był sam cesarz i król pruski. Stało się tak ponieważ ówczesne prawo stanowiło, że jeżeli w rodzinie urodził się siódmy syn (Karol - był dziewiątym) ojcem chrzestnym zostawał sam cesarz(to samo dotyczyło każdego kolejnego syna).


Rodzina Karola Brommera - tuż po święceniach w 1936r.
ksiądz Karol siedzi drugi od lewej

Rodzina Brommerów zamieszkiwała dom na peryferiach Steblowa, a utrzymywała się z niewielkiego gospodarstwa rolnego oraz z pracy ojca - który był kolejarzem.


Karol Brommer z bratem Feliksem, który szedł do Pierwsza Komunii Św. - 1922r.

W 1917 roku Karol rozpoczął naukę w Szkole Powszechnej w Lubecku. Siedem lat później (w 1924r) zaczął uczęszczać do Wyższej Szkoły Miasta Lublińca, z którego w 1926r. przeniósł się do Państwowego Gimnazjum im. Hindenburga w Bytomiu.


Podpis Karola Brommer (po lewej stronie) w 1926r
gdy był uczniem IV klasy Wyższej Szkoły Miasta Lublińca

Był uczniem pracowitym i zdolnym - co zaowocowało otrzymanym - stypendium. Dzięki korepetycjom, których udzielał uniezależnił się finansowo. Po zdaniu matury podjął studia teologiczne na Uniwersytecie we Wrocławiu. Równocześnie z ukończeniem studiów teologicznych uzyskał prawo nauczania w języku polskim. Święcenia kapłańskie z rąk księdza metropolity kardynała Adolfa Bertrama 5 kwietnia 1936r. we Wrocławiu.


Obrazek - pamiątka święceń ks. Karola Brommera z 1936r

Natomiast uroczystości prymicyjne odbyły się w kościele parafialnym św. Mikołaja w Lublińcu.


Ksiądz Karol Brommer
po prymicjach w 1936r

Posługę duszpasterską  ksiądz Karol Brommer rozpoczął 1 maja 1936r. w Groszowicach (Groschowitz) koło Opola.



Ksiądz Karol Brommer na pogrzebie swojego ojca Józefa,
w Lublińcu - 1937r.

Następnie od 1937r. do 1941r. był wikarym z parafii w Chrząszczycach(Chrzumczütz).


Kościół katolicki w Chrzumczütz

Z dniem 4 lutego 1941r. ks. Karol przeniesiony został do Zimnic Wielkich(Gross Schimnitz), gdzie pełnił funkcję tymczasowego administratora parafii. Był gorliwym duszpasterzem. Oprócz zwykłych, codziennych posług duszpasterskich oraz nabożeństw (w języku niemieckim) odprawiał także msze po polsku - dla robotników rolnych, których do wsi przywieziono w ramach robót przymusowych. Ryzykował życiem - bowiem, gdyby ktoś o tych nabożeństwach doniósł -  groziło mu wysyłanie do obozu koncentracyjnego.


Widokówka z Chrząszczyc
- wysłana przez księdza Karola Brommera do brata Paula (27.01.1938r.)

W 1942r. wraz z nauczycielem Rasenbergerem założył chór kościelny. Był inicjatorem powstania w parafii - Kongregacji Mariańskiej. W 1943r. przygotował projekt budowy kaplicy i ogrodzenia cmentarza. Bardzo lubił pracę z młodzieżą, pracował także z osobami starszymi. Bwielkim czcicielem Matki Bożej.


Kościół katolicki w Gross Schimnitz,
w którym ksiądz Karol Brommer pełnił funkcję zastępcy proboszcza

Gdy pod koniec grudnia 1944r. było jasne, że już za niedługo przez Zimnice przetoczy się front - ksiądz Brommer postanowił przyspieszyć przygotowania dla dzieci, które miały przyjąć I Komunię Świętą, tak by stało się to jeszcze przed działaniami wojennymi. W dniach 12-13 stycznia 1945r. ksiądz Brommer zdążył odwiedzić rodzinę w Lublińcu i Steblowie i mimo usilnych nalegań ze strony rodziny, aby pozostał i przeczekał działania wojenne w rodzinnym domu, odjechał do swoich parafian rowerem (70 km), gdyż pociągi już nie kursowały.


Ksiądz Karol Brommer po lewej w 1930r. przed maturą
po prawej w 1939r. jako wikary w Chrząszczycach

21 stycznia 1945 roku ksiądz Karol wyspowiadał dzieci i udzielił im I Komunii Świętej. W tych dniach duszpasterz apelował do wiernych, by nie opuszczali swych stron rodzinnych, a i on obiecał, że ich nie opuści (mimo, że parafianie prosili go by schronił się w Prószkowie). Zanim żołnierze radzieccy wkroczyli do wsi, wszystkim wiernym w kościele udzielił generalnego rozgrzeszenia. 24 stycznia 1945 r. odprawił Mszę św. w prawie już pustym kościele, gdyż ludzie kryli się po piwnicach przed zbliżającym się od paru dni frontem.

Następnego dnia (25 stycznia) sowieci wkroczyli do wsi, która stała się miejscem krwawej łaźni. Niewinni ludzie byli zabijani, płonęły domy, a pijani żołnierze frontowi plądrowali i popełniali gwałty. Ich ofiarą został także - ksiądz Karol Brommer, którego - 27 stycznia 1945r. zastrzelili na schodach prowadzących do piwnicy w domu parafialnym. Jednak to sowietom nie wystarczyło podpalili plebanię. Rosjanie zezwolili na pochowanie zwłok zabitych  po upływie kilku dni w odległym o 5km Prószkowie. Wraz z zamordowanymi mieszkańcami wsi - pochowano także ciało księdza Brommera, a właściwie jego tyłów, bowiem podczas pożaru strop się zawalił wprost na głowę księdza (według innej wersji głowę odcięli żołnierze i obnosili na pice po wsi). Dopiero parę miesięcy później mieszkańcy Zimnic dokonali ekshumacji ciał pospiesznie pochowanych, znaleziono także głowę księdza Karola. Uroczysty pogrzeb ks. Brommera odbył się 2 czerwca 1945 roku z udziałem wszystkich ocalałych parafian.

Postawę księdza Karola parafianie uczcili w 1995r. kiedy to na ścianie jednej z kaplic w Zimnicach zainstalowano tablicę pamiątkową.

W 11 września 2009r. Zespół Szkół w Zimnicach Wielkich otrzymał za patrona księdza Karola Brommera - wraz z sztandarem, na którym widnieje podobizna księdza.


Uroczystość przekazania sztandaru i nadania imienia księdza Brommera
ZS w Zimnicach Wielkich


W 2011r. na ścianie kościoła parafii św. Teresy Benedykty od Krzyża - Edyty Stein w Steblowie, zawisła tablica pamiątkowa poświęcona księdzu Brommerowi, którą ufundowali mieszkańcy miasta.

Tablica pamiątkowa poświęcona księdzu Brommerowi znajduje się także na jego domu rodzinnym.


Dom rodzinny księdza Brommera przy ulicy Oleskiej na Steblowie w Lublińcu

Na podstawie:
Zeszyty Eichendorffa 5/2004, Marta Rostropowicz-Misko  "Karl Brommer"
MARTYROLOGIUM duchowieństwa Śląska  Opolskiego w latach  II  wojny światowej - ks. Andrzej Hanich
Archiwum prywatne - Franciszek Brommer
http://szkola.zimnice.pl
http://www.zs_zimnice.wodip.opole.pl
http://gosc.pl

Zdjęcia:
http://folwark.org
https://proszkow.pl
Zeszyty Eichendorffa 5/2004, Marta Rostropowicz-Misko  "Karl Brommer"
http://gosc.pl
http://www.swzygmunt.knc.pl
http://nieskonczenieniepodlegla-ludzie.pl/podpisy/63877
http://szkola.zimnice.pl
http://www.zs_zimnice.wodip.opole.pl
Ksiądz Karol Brommer we wspomnieniach rodziny i parafian, Opole 1993r.