Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Władysław Matuszewski

Władysław Matuszewski urodził się 9 września 1891r. w Szczonowie (powiat Jarociński) w rodzinie Franciszka i Marcjanny z domu Królak. Pod koniec grudnia 1918r. wstępuje w szeregi Powstańców Wielkopolskich i bierze czynny udział z bronią w ręku w walkach ulicznych w stopniu sierżanta. Wspólnie z ppor. Gankem organizuje kompanię ckm. na Cytadeli. W styczniu 1919r. obejmuje administrację koszar z polskiej Intendentury Wojska Polskiego i zabezpiecza magazyny i mienie poniemieckie. 1 kwietnia 1920r. zostaje przeniesiony do Wielkopolskiego Baonu Szkolnego Śrem w stopniu porucznika i pozostaje w czynnej służbie wojskowej do 15 stycznia 1922r.

W styczniu 1922r. rozpoczyna kurs w Szkole Straży Celnej w Wieleniu, a po jego zakończeniu 25 marca 1922r. rozpoczyna służbę w Straży Celnej. W 1927r. kieruje Komisariatem Straży Celnej w Lubawie. W 1928r. Straż Celna została przekształcona w Straż Graniczną. 10 maja 1928r. Matuszewski został przeniesiony do sztabu Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego SG na stanowisko p.o. oficera informacyjnego.


Władysław Matuszewski

W 1929r. na własną prośbę przenosi się do Śląskiego Inspektoratu Okręgowego SG na stanowisko kierownika Komisariatu SG Lubliniec. 1 lipca 1929r. zostaje mianowany komisarzem Straży Granicznej.


Władysław Matuszewski, trzeci od lewej,
komisarz SG w Lublińcu

W grudniu 1938r. zostaje mianowany kwatermistrzem w Komendzie Obwodu Częstochowa. 10 czerwca 1939r. zostaje skierowany do Ekspozytury Inspektoratu Ceł w Gdańsku i pełni funkcję komendanta placówki SG w Nowym Dworze Gdańskim. Rodzina Matuszewskiego - żona i 5 dzieci, miała dotrzeć do męża latem - jednak pociąg wiozący bagaże został zniszczony 1 września podczas nalotów, zaś Matuszewscy zakwaterowali się u siostry pani Felicji Matuszewskiej w Poznaniu.


Budynek Celny w Nowym Dworze - gdzie mieściła się placówka SG,
którą dowodził w 1939r. Władysław Matuszewski

1 września 1939r.  - rankiem, około godziny 4.30 - do placówki dowodzącej przez Matuszewskiego w Nowym Dworze - wtargnął oddział żandarmerii S.A. Strażników zaaresztowano i przewieziono do więzienia w Elblągu, a następnie do obozu koncentracyjnego w Hohenbruch (Gromowo). Matuszewski trafił do obozu KL Stutthof (Sztutów). W 1942r. udało mu się uciec z obozu (nie do końca wiadomo w jakich okolicznościach). Udało mi się dostać do Poznania - gdzie przebywała jego żona Felicja (trafił tam wychudzony i bez zębów). By nie narażać rodziny do końca wojny ukrywał się w Generalnej Guberni.

Po wojnie wrócił do Poznania, gdzie pracował w WKU.

Władysław Matuszewski umiera 17 grudnia 1965r. i zostaje pochowany na Cmentarzy Komunalnym w Poznaniu (Junikowo).


Grób Władysława Matuszewskiego w Poznaniu

Za swoją służbę, a także udział w Powstaniu Wielkopolskim zostaje odznaczony: Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 (1929r.), Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929r.), Odznaką Pamiątkową SG (1930r.), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1930r.), Odznaką Pamiątkową 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty (1934r.), Honorową Odznaką Komendancka P.W.(1937r.), Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938r.), Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę (1939r.).

Na podstawie:
Archiwum Straży Granicznej
Wybór Piotr Kołakowski, Ryszard Techman - Wywiad Straży Granicznej 1928-1939
Meritum tom VII - 2015
http://powstancy-wielkopolscy.pl
Wspomnienia - wnuczka Władysława Matuszewskiego - pani Ewa Gornowicz